Wraz ze wzrostem popularności tematu odnawialnych źródeł energii coraz większym zainteresowaniem cieszą się również farmy PV. Przybywa ludzi, którzy dostrzegają w nich intratną lokatę kapitału w czasach inflacji. Z racji na spore koszty takiego przedsięwzięcia, wiele osób próbuje zawęzić jego skalę i wybudować małą farmę fotowoltaiczną. O jakich sumach mówimy? Jaki jest koszt budowy małej farmy fotowoltaicznej?
Czym jest mała farma fotowoltaiczna?
Temat farm fotowoltaicznych wielokrotnie gościł na łamach naszego serwisu. W jednym z poprzednich wpisów powiedzieliśmy, że za farmę PV uznaje się naziemną instalację solarną o mocy przekraczającej 500 kWp. Wygenerowanie takiej ilości energii wymaga odpowiednich warunków – określonej liczby paneli i infrastruktury towarzyszącej, a to pociąga za sobą konieczność dysponowania odpowiednim gruntem. Innymi słowy, budowa dużej farmy słonecznej słono kosztuje, przez co wielu ludzi rozważa stworzenie farmy o mniejszej mocy. Farma fotowoltaiczna 100 kW może z powodzeniem obsłużyć potrzeby energetyczne gospodarstwa rolnego lub zakładu przemysłowego, a jednocześnie uniezależnić się od rosnących cen prądu na giełdach energii i dodatkowych opłat serwowanych przedsiębiorcom przez rządzących, np. opłaty mocowej. Mała farma fotowoltaiczna, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2021 r. poz. 610, z późn. zm.), będzie więc rozumiana jako mała elektrownia fotowoltaiczna – system mocy od 50 kW do 1 MW. Elektrownie wytwarzające poniżej 50 kW zakwalifikujemy jako mikroinstalacje, generujące prąd na bieżące potrzeby gospodarstwa domowego. Takie przyporządkowanie małej farmy fotowoltaicznej ma swoje formalne następstwa związane z budową instalacji i handlem energią.
Farma fotowoltaiczna 100 kW – wymagania prawne
Co do zasady, budowa instalacji PV o mocy +50 kW wymaga załatwienia kilku kwestii i zdobycia pozwoleń. Na szczycie listy rzeczy do zrobienia jest pozwolenie na budowę. Jest ono konieczne dla instalacji przewyższających 50 kW. Pozwolenie wydaje starosta w oparciu o Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (MPZM) lub warunki zabudowy (wydawane tam, gdzie nie ma uchwalonego MPZM). Do wniosku o pozwolenie na budowę trzeba dołączyć projekt budowlany przygotowany przez osoby z uprawnieniami i potwierdzanie możliwości korzystania z działki (np. umowa dzierżawy – często spotykane rozwiązanie w przypadku dużych instalacji naziemnych PV). Plany inwestycyjne trzeba będzie skonsultować z rzeczoznawcą ds. PPOŻ, a gotową farmę należy zgłosić do Państwowej Straży Pożarnej. Zanim to jednak nastąpi, należy dodać farmę do wpisu MOIZE (rejestru wytwórców energii w małej instalacji) prowadzonego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Do wniosku o wpis należy dołączyć oświadczenie o niezaleganiu z podatkami, opłatami i składkami ZUS. W przypadku małych elektrowni inwestor nie musi natomiast wykazać się posiadaniem decyzji środowiskowej.
Mniejsze oczekiwania wobec gruntu
Istotną zmienną w przypadku dużych farm PV jest pozyskanie prawa do użytkowania atrakcyjnego gruntu. To absolutnie kluczowa kwestia, która determinuje czas zwrotu z inwestycji. Przy dużych farmach mówimy o gruntach o powierzchni minimum 1-2 ha, niezagrożonych zalaniem, z dostępem do drogi i do sieci wysokiego lub średniego napięcia, niezacienionej i zorientowanej na południe. Takie parcele zwykle znajdują się w gminach wiejskich. W przypadku budowy małej farmy fotowoltaicznej potrzeba znacznie mniej gruntu. Dokładne zapotrzebowanie na miejsce jest oczywiście skorelowane z wydajnością modułów – wybór paneli o zwiększonej mocy i sprawności obniża wymagania metrażowe.
Koszt budowy małej farmy fotowoltaicznej
W ten sposób doszliśmy do nieuchronnego tematu kosztów po stronie inwestora. Dzierżawa lub kupno działki jest ważnym wydatkiem w kosztorysie podmiotu budującego dużą elektrownię. W przypadku małej farmy fotowoltaicznej potrzeba mniej arów (farma fotowoltaiczna 100 kW zajmuje ok. 0,5 ha). Taką powierzchnię można wygospodarować na już posiadanej działce. Nawet jeśli jesteś w posiadaniu odpowiedniego gruntu, musisz zadbać o wszystkie pozostałe elementy, które są niezbędne do stworzenia kompletnej instalacji. Mowa tu o okablowaniu, ogrodzeniu, falowniku, przygotowaniu terenu pod wymogi inwestycji, stelażach, uchwytach i oczywiście samych modułach. Koszt zakupu paneli może stanowić nawet połowę wydatków całej inwestycji. Do tego dochodzi jeszcze montaż. Koszt budowy małej farmy fotowoltaicznej 100 kW może oscylować w granicach 350 tys. zł netto. Kwotę tę należy traktować orientacyjnie, bo suma wydatków zależy od wielu czynników, np. jakości podzespołów. Podana stawka nie uwzględnia kosztów pozyskania gruntu, corocznych kosztów operacyjnych związanych z utrzymaniem farmy oraz podatków.
Druga strona medalu jest taka, że wygospodarowanie środków na budowę małej farmy fotowoltaicznej będzie procentować przez lata, dzięki oszczędności wydatków na prąd i zarobkom, gdy nadwyżka energii będzie sprzedawana do sieci.
Skąd wziąć pieniądze na małą farmę fotowoltaiczną?
Dobra informacja jest taka, że znaczną część wydatków można pokryć z dotacji wspierających projekty spod szyldu OZE. Możliwości uzyskania dotacji są zależne przede wszystkim od tego, jaki podmiot podejmuje się inwestycji. Takich pieniędzy można szukać chociażby w ramach RPO. Aplikowanie wiąże się z koniecznością spełnienia kolejnych wymogów formalnych, jednak otrzymane pieniądze mogą znacząco skrócić czas zwrotu z inwestycji. Do dyspozycji inwestorów są także atrakcyjnie oprocentowane kredyty bankowe.